De kracht van leren en evalueren

Tijdens ons meest recente ‘Customer experience event’ mochten we cognitief psycholoog prof. dr. Wouter Duyck verwelkomen als gastspreker. Hij vergastte de aanwezigen op een verhelderende uiteenzetting over ‘de kracht van leren en evalueren’. Wij spitsten onze oren en noteerden ijverig de 5 belangrijkste takeaways.

1. Cognitieve vaardigheden staan onder druk

Professor Duyck stak meteen van wal met een niet al te optimistische boodschap. Internationaal onderzoek toont immers aan dat de cognitieve vaardigheden van jongeren – de werknemers en ondernemers van morgen – de voorbije twintig jaar in veel westerse landen stelselmatig achteruit zijn gegaan. Die daling is algemeen: ze treedt op in het lager onderwijs, in het middelbaar onderwijs, en in elk kennisdomein (lezen, rekenen, wereldoriëntatie, economie, IT, etc.). Kortom: de toekomst van onze kennismaatschapij staat onder druk.

2. Kennis = welvaart

Kennis kan bovendien niet als iets losstaands worden gezien. Zo is het bijvoorbeeld de sterkste voorspeller van de toekomstige economische welvaart van een gemeenschap. En bovendien is er ook een duidelijke link met meer ‘softere’ maatschappelijke domeinen, zoals de kwaliteit van de sociale voorzieningen, sociaal gedrag, ondernemerschap en burgerschap. Het algemene kennisniveau van een samenleving vertaalt zich met andere woorden steevast in een hoger algemeen welvaarts- en welzijnsniveau.

3. ‘Study, study’ vs. ‘Study, test’

Welke rol speelt testen nu in het hele verhaal? Welnu, testen heeft een bewezen leereffect. Diverse wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat leerlingen en werknemers niet enkel leren tijdens een opleiding, maar ook wanneer ze een test of examen afleggen. Zo is er een bekend experiment waarin men een groep deelnemers wordt opgedeeld in twee subgroepen:

• Groep 1: studeert een tekst tweemaal na elkaar in (“Study, study”)
• Groep 2: studeert een tekst slechts eenmaal en doet nadien een test (“Study, test”)

De resultaten zijn opmerkelijk. Terwijl groep 1 meteen na het studeren (na 5 minuten) nog beter scoort voor een kennistest over de gestudeerde tekst, presteert groep 2 op de langere termijn (2 dagen nadien, een week nadien) significant beter. Op opgedane kennis blijft dus langer en beter hangen via “study, test” dan via “study, study”. In de psychologie spreekt men van het ‘testeffect’.

4. ‘Door elkaar’ werkt beter

Uit een ander onderzoek kunnen we bovendien leren dat het goed is om ‘door elkaar te testen’. In veel scholen en bedrijven zien we dat leermodules sequentieel worden onderwezen, met na elke module een evaluatiemoment. Deze methode blijkt echter minder doeltreffend dan wanneer meerdere modules tegelijk worden getest via een ‘bredere’ test over de diverse modules heen. Anders gezegd: evalueren doet leren, en dan nog het meest via een test over diverse modules heen.

5. Leerwinst staat centraal

Systematisch toetsen en opvolgen leidt dus tot aantoonbare leerwinst, zowel in het onderwijs als in de bedrijfswereld. Die leerwinst meten en opvolgen doe je door herhaald te testen en de voor- en nascores te vergelijken om zo de evolutie van leerlingen, studenten en werknemers in kaart te brengen. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de gecentraliseerde ‘Vlaamse Toetsen’ die vanaf volgend schooljaar in het Vlaamse onderwijs zullen worden ingevoerd. Maar ook voor het bedrijfsleven is systematische leerwinstmeting absoluut erg waardevol om het kennisniveau van medewerkers op peil te houden of te verhogen, zo besloot professor Duyck.